Canal It Up in debat op Vlaams Parlement TV over de invoering van statiegeld

Vlaams Parlement TV nodigde ons uit voor een debat rond zwerfvuil en de invoering van statiegeld op blikjes en plastic flesjes. De andere sprekers waren Steve Vandenberghe, burgemeester van Bredene en parlementslid, en Wim Geens, directeur van Fost Plus. We hebben nog nooit dichter bij de invoering van statiegeld gestaan dan vandaag.

Het begin van het debat ging uitgebreid over het feit dat België kampioen is in recycleren met de blauwe zak. Hierop specifieerden wij dat recyclage niet echt thuishoort op een debat over zwerfvuil. Het is één ding dat de Belg thuis zijn afval in de juiste vuilbak gooit maar dat helpt niet in het vermijden van zwerfvuil. Bovendien is België niet in alles recyclage kampioen, voor de recyclage van plastic verpakkingen van huishoudelijke oorsprong staan we met 46% inzameling in Europa op de 10de plaats, 9 andere landen doen beter. Anderzijds halen we de 90% inzameling van drankverpakkingen alleen door de inzameling van glas, wat zwaar is, mee te tellen. Met de nieuwe Europese berekenmethode halen we de 90% niet voor de deelstromen PET, blik en drankkartons. Statiegeld is hiervoor de methode om de laatste beetjes toch nog binnen te halen.

Ook werd er veel tijd van het debat besteed aan de bespreking van het voorstel van Fost Plus en de industrie om digitaal statiegeld in te voeren i.p.v. het statiegeld dat we kennen. Hierdoor kreeg dit idee meer legitimiteit dan het verdient. Het voorstel van digitaal statiegeld, of anders gezegd het ontwikkelen van een applicatie voor de gsm, is het volgende afleidingsmaneuver van de industrie die geen klassiek statiegeld wil invoeren. Fost Plus wil de blikjes en flesjes in hun blauwe zak houden, de supermarkten willen niet dat die drankverpakkingen terugkeren naar de winkels en de frisdrankproducenten willen niet dat er statiegeld wordt geheven op hun producten. Daarom doen ze er ook alles aan om de invoering van statiegeld te vermijden. 5 jaar geleden was hun voorstel om zelf het zwerfvuil probleem op te lossen met sensibilisering, de regering gaf hun groen licht en statiegeld kwam er toen niet. Vandaag zijn we 5 jaar verder en is er geen enkele verbetering in het zicht rond de zwerfvuilproblematiek. En bovendien was en is de sensibilisering van de industrie met Mooimakers en Bewapp een zeer perverse sensibilisering. Alle campagnes draaien rond de consument, ze sporen iedereen aan om te gaan ploggen, plandelen, plajakken en plokyen. De consument vervuilt dus de consument zal het opkuisen. Geen enkele campagne vermeld de weg naar een circulaire economie met meer herbruikbare verpakkingen, supermarkten die minder plastic zouden aanbieden, de productie van blikjes en plastic flesjes die jaar na jaar toeneemt of nog oplossingen zoals statiegeld die in zeer veel van de ons omringende landen de beste resultaten opleveren. De volledige focus ligt op de consument en de industrie blijft helemaal buiten schot.

Met het doel om het volledige plaatje op tafel te leggen meldden we ook wat na statiegeld de volgende strijd zal zijn, de quota voor hergebruikverpakkingen. Indien we uitgaan van een ideaal en realistisch scenario, de invoering van statiegeld in België, dan zal de volgende stap zijn quota op te leggen aan supermarkten en producenten voor het produceren en verkopen van herbruikbare verpakkingen. Hierover buigt Europa zich momenteel en de industrie is reeds begonnen zich hiertegen te verzetten. Zij hebben hun machinepark zo opgebouwd dat ze vooral wegwerpverpakkingen kunnen maken en vullen en willen de investeringen om meer herbruikbare verpakkingen te maken niet doen. Dit wordt het volgende strijdtoneel. 

De natuur zal het nog even zwaar te verduren krijgen vanwege de financiële belangen van de industrie.

Bekijk hier ook de video die we maakten om aan te tonen dat het voorstel van de industrie om een digitaal statiegeld systeem in te voeren nooit kan werken. Het zwerfvuil zal er niet mee verminderen. Wat er wel zou gebeuren is het bewaren van de status quo.