Europees Commissaris Sinkevicius vist afval uit kanaal op World Cleanup Day
Onder grote persbelangstelling vervoegde Europees Commissaris voor Leefmilieu, Oceanen en Visserij Virginjus Sinkevicius ons op World Cleanup Day om samen afval uit het kanaal te vissen. World Cleanup Day is steevast een dag waarop wereldwijd afval wordt opgeruimd in de publieke ruimte, langs en in waterwegen en op stranden. Daarmee gaat vooral de aandacht naar burgers die zelf afval opruimen en weinig wordt gezegd over hoe dit afval eigenlijk de wereld wordt ingebracht, wie produceert al dit afval?
Wij wouden dit jaar, zoals we het hele jaar door doen, een andere boodschap onder de aandacht brengen. En hierin zijn we ook geslaagd.
Stipt om 10u was de Commissaris aanwezig met zijn 7-jarige zoon en omringd door collega’s van de Commissie. Net zoals altijd begon de vaartocht met een uitleg van ons over de problemen die we proberen aan te pakken en de oplossingen die we daar tegenover stellen. Een afvalbarriere, plinten langs het kanaal, statiegeld op blikjes en plastic flesjes, supermarkten en producenten die verplicht moeten worden meer herbruikbare verpakkingen te gebruiken i.p.v. verpakkingen voor eenmalig gebruik, producten verkopen in bulk, verpakkingen heruitvinden om ze plastic-vrij te maken en jaarlijks de plastic productie verminderen. Maar ook het stopzetten van riooloverstorten want deze zijn telkens een bom aan microplastics die in de waterlopen worden geloosd. Bij opkuisacties zoals World Cleanup Day worden steeds grotere stukken afval opgeruimd, microplastics zijn dan ook onmogelijk op te kuisen, eens in de natuur altijd in de natuur.
Het is nooit te laat om op te kuisen, het afval dat in de natuur terechtkomt moet er ooit uitgehaald worden, maar elke georganiseerde opkuisactie zou verder moeten gaan dan dat. Waar komt al dit afval vandaan? Wie produceert al deze verpakkingen? Waarom komen ze uberhaupt in de natuur terecht? Zal recyclage ons uit deze plastic crisis halen? Zijn er oplossingen die ons vooruit kunnen helpen? Wat we vandaag zien is dat milieuorganisaties zeer veel tijd en moeite steken in strengere milieumaatregelen zoals statiegeld, meer herbruikbare verpakkingen, verkopen zonder verpakkingen en dat de supermarkten en producenten exact het tegenovergestelde doen. Tientallen jaren al strijden ze tegen de invoering van statiegeld, lobbyen ze op Europees niveau tegen verhoogde quota voor herbruikbare verpakkingen en zien we zo goed als geen producten onverpakt in de grote supermarkten verschijnen terwijl dat wel mogelijk is voor zoveel producten, kijk maar eens in de lokale bio-winkel. Daarnaast wordt de maatschappij overstelpt met reclame voor dranken en andere producten in wegwerpverpakkingen, deze zomer was er niet naast te kijken. Wanneer we in het straatbeeld en in de supermarkt enkel het beeld van wegwerpverpakkingen te zien krijgen en steeds opnieuw horen dat we recyclage kampioen zijn hoe kunnen we dan wel het tij keren. Hoe kunnen we dan wel de overstap maken naar een circulair consumptie model?
Er is ambitieuse wetgeving nodig die de industrie verplicht deze stappen te zetten! Want de industrie zal het nooit uit zichzelf doen, daarvoor werkt het door hen opgestelde systeem te goed en is het te lucratief. Maar we hebben wel degelijk een ander systeem nodig, de natuur gaat kapot met het huidige systeem. Transport en productieketens moeten wereldwijd afgestemd worden om hergebruik mogelijk te maken. Wanneer je met je in Europa gekochte gsm naar Azië gaat kan je die ook daar gebruiken, dezelfde internationale afstemming moet gebeuren voor herbruikbare verpakkingen. Wij hopen daarom op een sterke herziening van de Europese verpakkings en verpakkingsafval richtlijn. Op Europees en nationaal niveau moeten overheden de overgang inzetten, there is a better way than throw away. De commissaris was het hier in ieder geval mee eens, hij ziet ook graag ambitieuze wetgeving verschijnen om de afvalkraan dicht te draaien.
Opkuisacties worden ook door de industrie georganiseerd, en niet alleen op World Cleanup Day. Bij die acties worden burgers opgeroepen om zoveel mogelijk afval op te rapen en wordt niets gezegd over de verantwoordelijkheid van de industrie in het hele verhaal. Zo wordt op een vicieuze manier de volledige schuld bij de consument gelegd, de consument moet maar stoppen met afval in de natuur te gooien en de industrie mag dan gewoon plastic blijven produceren aan een steeds sneller tempo. Na een opkuisactie kunnen we dan allen met een goed gevoel naar huis terugkeren, maar de volgende dag echter kan je op dezelfde plek waarschijnlijk evenveel afval terugvinden. Zolang we het systeem niet veranderen kunnen we ons kapotkuisen tot in het oneindige.
