De eerste groene eilanden zijn geplaatst!
Laatst bijgewerkt: december 2022
Op 26 april 2022 gebeurde iets uitzonderlijk, een keerpunt in de geschiedenis van het Brussels kanaal: de installatie van groene eilanden! Dit pilootproject werd gerealiseerd door de Haven van Brussel, Ecocean, Leefmilieu Brussel en Canal It Up en omvat 224 m² eilanden. Als de eerste fase na
één jaar een succes blijkt, zullen 440 m² extra eilanden in de volgende jaren geplaatst worden elders in het kanaal. En hiermee zou dit het grootste project van drijvende eilanden ter wereld worden. Een belangrijke gebeurtenis voor de waterwegen en natuur in de stad!
Bekijk onze video om meer te weten te komen
Waarom zijn groene eilanden zo belangrijk? Het kanaal in het centrum van Brussel bestaat uit grijze, versteende, verticale kaaiwanden. Dit maakt van het kanaal een plek die te maken heeft met een grote natuurarmoede. Er zijn geen habitats die de ontwikkeling van de vispopulatie kunnen
bevorderen, vogels vinden er geen voedsel, rust- of broedplaats en vlinders, bijen en andere insecten vinden er evenmin hun gading. En ook al hebben mensen zicht op het water, er is geen nabijheid tot water of natuur. Samen met de slechte waterkwaliteit maakt dit het kanaal geen aantrekkelijke plaats voor mens en dier.
In juni 2020 werkten we een eerste project van groene drijvende eilanden uit om de natuur weer een plaats te geven in het stadcentrum. We zagen het groot en dachten aan een ambitieuze installatie over de hele lengte van de Becodok (800m), met een vrijgehouden strook aan beide zijden van het kanaal voor het aanmeren van boten. Voor de technische uitwerking werkten we samen met het schotse bedrijf Biomatrix Water en voor de illustratie van het project met architect en artiest Luc Schuiten.
Om de bevoegde instanties van de gegrondheid en haalbaarheid van het project te overtuigen, introduceerden we een subsidieaanvraag voor een pilootproject van 145 m² dat we dan zelf zouden uitvoeren. Enige tijd later heeft de Haven van Brussel zelf een haalbaarheidsstudie gelanceerd waarna één jaar later de openbare aanbesteding gestart werd. En deze openbare aanbesteding werd binnengehaald door Ecocean en Biomatrix Water. De plaatsing van de eerste fase gebeurde van 26 april tot 3 mei 2022 en is gesitueerd aan de Brussels Royal Yacht Club. Voor fase 2 moeten de verschillende locaties voor de bijkomende eilanden nog bepaald worden en Canal It Up zal blijven ijveren voor een plaatsing van eilanden op een centrale zichtbare plaats in het kanaal, waar ze aan de biodiversiteit en aan de Brusselaars ten goede kunnen komen.
Om de bevoegde instanties van de gegrondheid en haalbaarheid van het project te overtuigen, introduceerden we een subsidieaanvraag voor een pilootproject van 145 m² dat we dan zelf zouden uitvoeren. Enige tijd later heeft de Haven van Brussel zelf een haalbaarheidsstudie gelanceerd waarna één jaar later de openbare aanbesteding gestart werd. En deze openbare aanbesteding werd binnengehaald door Ecocean en Biomatrix Water. De plaatsing van de eerste fase gebeurde van 26 april tot 3 mei 2022 en is gesitueerd aan de Brussels Royal Yacht Club. Voor fase 2 moeten de verschillende locaties voor de bijkomende eilanden nog bepaald worden en Canal It Up zal blijven ijveren voor een plaatsing van eilanden op een centrale zichtbare plaats in het kanaal, waar ze aan de biodiversiteit en aan de Brusselaars ten goede kunnen komen.
Concreet zijn op de eilanden een hele reeks waterplanten geplant die dankzij hun wortels hun nutriënten direct uit het water halen. 17 soorten inheemse planten, die dus ook natuurlijk op de oevers van regionale rivieren te vinden zijn, zullen tot de ontwikkeling van meer biodiversiteit bijdragen. Onder andere zal de gele iris, symbool van Brussel, er groeien.
Wat zijn dan al de voordelen van de eilanden?
- Ze verbinden de verschillende bestaande natuurlijke sites en vormen een groene brug om de doorgang van de fauna te vergemakkelijken;
- Vissen vinden voedsel, bescherming en een plaats om hun eitjes te leggen in de wortels van de planten;
- Vogels vinden een habitat op de eilanden en de planten trekken veel verschillende insecten aan;
- Ze waarderen het kanaallandschap op en brengen de natuur weer naar de stad en dichter bij de mens;
- De planten kunnen een zuiverend effect op het water hebben.
Kooien met oesterschelpen zijn onder de eilanden vastgemaakt waarin vissen zich kunnen verschuilen, voedsel vinden en hun eitjes kunnen leggen.
C Biomatrix Water
C Biomatrix Water
Als partner voor het project zorgt Canal It Up voor de opvolging van de eilanden. We volgen de ontwikkeling van de flora en fauna op, we controleren of er geen schade is en ruimen eventueel afval op en rond de eilanden op. Elk jaar gaan we ook de eilanden onderhouden (maaien, nieuwe planten plaatsen etc.). In augustus 2022 deden we een inventarisatie van de planten aanwezig op de eilanden. Ookal waren er initieel 17 soorten planten geplaatst, telden wij er 21 op dat moment. Enkele spontane soorten nestelden zich eveneens op de eilanden. In samenspraak met de Haven van Brussel gingen wij twee soorten planten verwijderen zodanig dat deze niet nadelig zouden kunnen worden voor de andere planten. Bekijk hieronder de video over deze gezellige verwijdersessie op een zonnige zondagnamiddag. In oktober 2022 stelden we ons de vraag hoe de eilanden er voor vogels uitzagen dus trokken we erop uit met een drone en maakten er de onderstaande tweede video mee. Het verschil tussen een kanaal zonder planten en een kanaal met groene eilanden is op de beelden zeer duidelijk.